Bạn có từng tự hỏi ý nghĩa cuộc sống và động lực thức dậy mỗi sáng của mình là gì? Triết lý Ikigai từ xa xưa của người Nhật Bản chính là chìa khóa giúp bạn trả lời câu hỏi đó, tìm thấy niềm vui, sự cân bằng và mục đích sống trọn vẹn. Vậy Ikigai là gì? Cách xác định 4 vòng tròn định mệnh này ra sao?
Cùng Langmaster Careers khám phá 5 bước xác định Ikigai cho riêng mình, từ đó xây dựng một sự nghiệp ý nghĩa và lộ trình phát triển bản thân phù hợp nhất ngay hôm nay!
1. Ikigai là gì? Hiểu rõ về triết lý sống của người nhật
Để thực sự tìm thấy hướng đi và động lực trong cuộc sống hiện đại, việc nắm vững triết lý sống từ những nền văn hóa phát triển là vô cùng cần thiết. Ikigai không dừng lại là một thuật ngữ, mà còn là kim chỉ nam giúp người Nhật sống trường thọ, hạnh phúc và trọn vẹn.
1.1 Ikigai là gì? Nguồn gốc của Ikigai
Ikigai là một thuật ngữ tiếng Nhật được ghép từ hai từ: “Iki” (sống) và “Gai” (giá trị, cái mình tìm kiếm). Khi kết hợp, Ikigai mang ý nghĩa sâu sắc là "lý do tồn tại" hoặc "ý nghĩa của cuộc sống". Nó là động lực cá nhân, là nguồn cảm hứng khiến một người muốn thức dậy mỗi sáng.
Ikigai đề cập đến trạng thái hài lòng và hạnh phúc sâu sắc, xuất phát từ việc theo đuổi một mục đích sống cá nhân, khiến bản thân cảm thấy sống động và có ý nghĩa. Đây là một khái niệm trung tâm trong văn hóa và triết học Nhật Bản. Đến đây thì các bạn đã hiểu Ikigai là gì rồi đúng không nào?
Triết lý Ikigai đã xuất hiện từ thời Heian (năm 794 đến năm 1185). Nó chịu ảnh hưởng lớn từ các yếu tố văn hóa và triết học truyền thống Nhật Bản như Zen và Shinto, nơi việc tìm kiếm hạnh phúc và ý nghĩa trong cuộc sống được coi trọng tuyệt đối.
1.2 4 Vòng Tròn Tạo Nên Ikigai (Vòng Tròn Định Mệnh)
Theo Ikigai, mỗi người có một lý do tồn tại riêng một mục đích cá nhân mà khiến họ cảm thấy sống động và có ý nghĩa. Để trực quan hóa lý do tồn tại của mình, Ikigai thường được biểu thị dưới dạng một biểu đồ Venn với sự kết hợp của bốn yếu tố chính:
- Thứ bạn yêu thích (What you love / Đam mê - Passion): Những hoạt động, sở thích khiến bạn cảm thấy hào hứng, tràn đầy năng lượng và tận hưởng khi làm.
- Thứ bạn giỏi (What you are good at / Chuyên môn - Vocation): Những kỹ năng, khả năng, hoặc kiến thức mà bạn đã phát triển thành thạo và có thể đóng góp giá trị.
- Thứ giúp bạn kiếm tiền (What you are paid for / Sự nghiệp - Profession): Khía cạnh thực tiễn, kinh tế của cuộc sống, nơi bạn tạo ra thu nhập từ công việc hoặc hoạt động của mình.
- Thứ mà thế giới/xã hội cần (What the world needs / Sứ mệnh - Mission): Việc đóng góp, phục vụ và mang lại lợi ích cho cộng đồng, xã hội hoặc thế giới xung quanh.
1.3 Lợi ích của Ikigai đối với sức khỏe và sự nghiệp
Triết lý Ikigai là một kim chỉ nam tinh thần. Đồng thời, nó mang lại những lợi ích thực tế và tác động tích cực đã được chứng minh qua cuộc sống của những người sống tại Okinawa – vùng đất nổi tiếng có tỷ lệ người trường thọ cao nhất thế giới:
-
Tìm thấy ý nghĩa và mục đích sâu sắc: Ikigai cung cấp một khung nhìn rõ ràng về mục tiêu cá nhân. Điều này giúp giảm thiểu cảm giác mất phương hướng và truyền cảm hứng để bạn sống có định hướng hơn.
-
Cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất: Khi một người sống theo đam mê và mục đích, họ có xu hướng giảm căng thẳng (stress), tăng cường sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống (work-life balance). Từ đó, tạo ra trạng thái tâm lý tích cực, hỗ trợ sức khỏe lâu dài.
-
Tăng cường hiệu suất và động lực: Làm việc theo Ikigai đồng nghĩa với việc bạn làm những gì mình yêu thích và giỏi. Sự tận hưởng và cam kết mạnh mẽ giúp bạn dễ dàng đạt hiệu suất cao hơn và có nguồn năng lượng dồi dào để vượt qua khó khăn.
-
Sự Thỏa mãn và hạnh phúc trọn vẹn: Sự kết hợp hài hòa giữa tài năng, giá trị cá nhân và sự đóng góp xã hội tạo nên trạng thái hài lòng sâu sắc. Điều này giúp bạn đánh giá cao và tận hưởng từng khoảnh khắc hiện tại.
1.4 4 yếu tố tạo nên Ikigai
Bên cạnh việc tìm hiểu Ikigai là gì thì các yếu tố hình thành nên Ikigai cũng vô cùng quan trọng. Ikigai là một triết lý sống nổi bật của người Nhật, là sự kết hợp của 4 yếu tố:
- Đam mê (Passion): Đam mê đề cập đến những hoạt động, sở thích hoặc lĩnh vực mà bạn yêu thích và tận hưởng. Là ngọn lửa bên trong bạn, là những hoạt động hoặc lĩnh vực mà bạn say mê và tận hưởng làm. Nó là điều khiến bạn thức dậy mỗi ngày với sự hứng thú và ham muốn để thực hiện nó. Đam mê là nguồn năng lượng và động lực, giúp bạn vượt qua khó khăn và tạo ra thành tựu.
- Sứ mệnh (Mission): Sứ mệnh liên quan đến mục tiêu, mục đích hoặc ý nghĩa lớn hơn trong cuộc sống. Nó liên quan đến việc đóng góp và mang lại giá trị cho thế giới xung quanh. Khi bạn có một sứ mệnh rõ ràng, bạn sẽ thấy cuộc sống của mình có ý nghĩa và hướng đi, và bạn sẽ cảm thấy sự hài lòng và thỏa mãn khi bạn tiến gần hơn đến mục tiêu đó.
- Chuyên môn (Vocation): Chuyên môn ám chỉ những kỹ năng, khả năng hoặc kiến thức mà bạn đã phát triển và làm chủ. Đó là những gì bạn thực sự giỏi và có khả năng góp phần vào mục tiêu của mình. Khi bạn kết hợp đam mê với chuyên môn, bạn sẽ có cơ hội để phát triển và sử dụng những phẩm chất tốt nhất của mình, và đạt được hiệu suất tốt hơn trong những gì bạn làm.
- Sự nghiệp (Profession): Sự nghiệp là khía cạnh thực tiễn và kinh tế của Ikigai. Là cách bạn có thể tạo thu nhập từ những gì bạn làm và đồng thời đáp ứng các nhu cầu tài chính của cuộc sống. Sự nghiệp không chỉ đem lại sự ổn định tài chính mà còn cung cấp cơ hội cho bạn để phát triển và tiếp tục theo đuổi những mục tiêu cá nhân và chung.
Đến đây thì các bạn đã hiểu Ikigai là gì? Yếu tố tạo nên Ikigai rồi đúng không nào?
XEM THÊM:
>>> TUYỂN TẬP NHỮNG CÂU NÓI HAY VỀ KỸ NĂNG SỐNG - PHÁT TRIỂN BẢN THÂN
>>> Tư duy ngược là gì? Bí quyết tạo ra đột phá trong cuộc sống
2. 5 Bước xác định Ikigai của bản thân hiệu quả nhất
Việc xác định Ikigai không phải là một quá trình tìm kiếm nhanh chóng, mà là một hành trình dài đòi hỏi sự tự vấn và kiên nhẫn. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể hệ thống hóa hành trình này thành 5 bước thực hiện dưới đây, giúp bạn nhanh chóng tìm ra lý do sống của mình!
2.1 Bước 1: Liệt kê "Thứ bạn yêu thích" và "Thứ bạn giỏi"
Bước đầu tiên tập trung hoàn toàn vào nội tâm, giúp bạn định hình hai vòng tròn đầu tiên của Ikigai: Đam mê (Passion) và Chuyên môn (Vocation).
| Câu hỏi về "Thứ bạn YÊU THÍCH" | Câu hỏi về "Thứ bạn GIỎI" |
| Bạn làm gì khi hoàn toàn quên đi thời gian? | Mọi người thường nhờ bạn giúp đỡ về vấn đề gì? |
| Hoạt động nào khiến bạn cảm thấy hào hứng và tràn đầy năng lượng? | Kỹ năng nào bạn đã đầu tư thời gian hoặc tài nguyên để phát triển? |
| Bạn sẵn sàng đọc, nghiên cứu, hoặc làm gì miễn phí? | Bạn đã đạt được thành tựu hoặc nhận được lời khen nào trong công việc/cuộc sống? |
Gợi ý hành động: Lập hai danh sách riêng biệt. Hãy nhớ rằng, Thứ bạn YÊU THÍCH có thể là những sở thích cá nhân không liên quan đến công việc (ví dụ: cắm hoa hay viết nhật ký) và Thứ bạn GIỎI phải là những kỹ năng được đánh giá cao (ví dụ: tổ chức, phân tích dữ liệu, giao tiếp).
2.2 Bước 2: Tìm hiểu "Thứ THẾ GIỚI CẦN"
Sau khi nhìn nhận bản thân, bạn cần chuyển hướng ra bên ngoài để tìm hiểu về Sứ mệnh (Mission) – nhu cầu của xã hội. Việc này giúp Ikigai của bạn trở nên có ý nghĩa và đóng góp hơn.
-
Nhu cầu xã hội hiện tại: Xem xét các vấn đề lớn mà thế giới đang phải đối mặt (biến đổi khí hậu, giáo dục, sức khỏe, công nghệ,...) và những lĩnh vực đang phát triển mạnh mẽ.
-
Vấn đề nhỏ trong cộng đồng: Quan sát những khó khăn mà bạn bè, gia đình, hoặc cộng đồng địa phương của bạn đang gặp phải. Bạn muốn giải quyết vấn đề gì?
-
Giá trị bạn muốn tạo ra: Bạn muốn để lại di sản gì cho thế hệ sau? Việc này có thể là đóng góp vào giáo dục, bảo vệ môi trường, hay truyền cảm hứng.
2.3 Bước 3: Xác định "Thứ giúp bạn KIẾM TIỀN"
Đây là khía cạnh Sự nghiệp (Profession) hay Kế sinh nhai, đảm bảo Ikigai của bạn mang tính bền vững và thực tế.
-
Định hướng nghề nghiệp: Liệt kê các công việc hoặc ngành nghề có thể trả thù lao cho các kỹ năng bạn đã liệt kê ở Bước 1.
-
Mô hình kinh doanh/thu nhập: Hãy suy nghĩ về các mô hình kiếm tiền mới trong kỷ nguyên số (tự do tài chính, kinh doanh trực tuyến, các công việc liên quan đến AI/Công nghệ).
-
Thẩm định thị trường: Công việc bạn yêu thích và giỏi có được thị trường trả tiền xứng đáng không? Nếu không, cần có chiến lược phát triển kỹ năng nào để biến chúng thành nguồn thu nhập ổn định?
2.4 Bước 4: Lập ma trận và tìm Điểm Giao Thoa (Ikigai)
Sau khi đã liệt kê chi tiết ba vòng tròn đầu, đây là bước quan trọng nhất: ghép nối chúng lại để tìm ra các điểm giao thoa và cuối cùng là Ikigai (điểm hội tụ của cả bốn).
| Điểm Giao Thoa (Các vòng tròn giao nhau) | Ý nghĩa (Trạng thái bạn đang có) |
| YÊU THÍCH + GIỎI | Đam Mê (Passion): Bạn có thể bị cuốn vào công việc nhưng thiếu tính thực tế/thu nhập. |
| YÊU THÍCH + THẾ GIỚI CẦN | Sứ Mệnh (Mission): Bạn cảm thấy có ích, nhưng dễ bị thiếu hụt thu nhập. |
| GIỎI + KIẾM TIỀN | Sự Nghiệp (Profession): Bạn đạt được sự ổn định, nhưng dễ cảm thấy nhàm chán hoặc thiếu ý nghĩa. |
| THẾ GIỚI CẦN + KIẾM TIỀN | Kêu Gọi (Vocation): Công việc có giá trị nhưng bạn không thực sự giỏi hoặc không yêu thích. |
Tìm kiếm Ikigai: Ikigai là điểm duy nhất, nơi bạn có thể nói "Tôi yêu nó, tôi giỏi nó, nó cần thiết và tôi được trả công cho nó." Hãy khoanh tròn những hoạt động thỏa mãn cả bốn tiêu chí này.
2.5 Bước 5: Kiểm chứng Ikigai bằng hành động (Học hỏi & Trải nghiệm)
Ikigai là lý thuyết, hành động mới là sự thật. Bước cuối cùng là bắt tay vào thực hiện các hoạt động thuộc phạm vi Ikigai của bạn. Quá trình này đòi hỏi sự linh hoạt và sẵn sàng nâng cao năng lực không ngừng.
Để hiện thực hóa Ikigai thành một Sự nghiệp (Profession) ý nghĩa và bền vững, bạn cần không ngừng học hỏi và thử nghiệm.
Việc tìm kiếm Ikigai sẽ trở nên dễ dàng và bền vững hơn khi bạn đồng hành cùng một môi trường hỗ trợ lộ trình phát triển rõ ràng. Langmaster Careers cam kết là nơi lý tưởng để bạn hiện thực hóa Ikigai trong sự nghiệp:
-
Môi trường làm việc trẻ trung, năng động và chuyên nghiệp
-
Có lộ trình thăng tiến rõ ràng
-
Lương thưởng đa dạng theo năng lực không giới hạn
- Học tập suốt đời - Bạn được tham gia các khóa học, workshop phát triển chuyên môn.
ĐỪNG CHẦN CHỪ, HÃY GỬI CV VÀ CÙNG LANGMASTER CAREERS KHÁM PHÁ IKIGAI TRONG SỰ NGHIỆP CỦA BẠN NGAY HÔM NAY!
XEM THÊM:
>>> 9+ KỸ NĂNG QUẢN LÝ THỜI GIAN HIỆU QUẢ TRONG CUỘC SỐNG
>>> KỸ NĂNG SỐNG LÀ GÌ? TỔNG HỢP 9+ KỸ NĂNG SỐNG CẦN CÓ TRONG CUỘC SỐNG
3. Những bí quyết xác định Ikigai nhanh chóng, đơn giản
Bên cạnh việc thực hiện theo các bước phân tích logic, triết lý Ikigai còn nhấn mạnh tầm quan trọng của các thói quen tinh thần và hành động đơn giản hàng ngày. Đây là những "bí quyết" giúp bạn nuôi dưỡng và tìm thấy ý nghĩa sống một cách tự nhiên.
3.1 Bắt đầu từ những việc nhỏ, mục tiêu nhỏ (Kaizen)
Người Nhật áp dụng nguyên tắc Kaizen (cải tiến liên tục) vào quá trình tìm kiếm Ikigai. Đây là việc ưu tiên sự tiến bộ đều đặn thay vì những thay đổi đột ngột, giúp bạn tích lũy động lực và kết quả có ý nghĩa.
-
Tạo đà tiến lên: Thay vì đặt những mục tiêu lớn, hãy tạo danh sách các hoạt động nhỏ bạn thích, dù là viết nhật ký, tập thể dục, hay học một ngôn ngữ mới.
-
Lắng nghe nội tâm: Dành thời gian tự vấn: "Hoạt động nào mang lại niềm vui và sự hứng thú thực sự?" Việc tập trung vào những niềm vui nhỏ bé hàng ngày này chính là cách bạn định hình được Đam mê (Passion), là nguồn động lực tiếp thêm năng lượng và ý nghĩa sống.
3.2 Sống trọn vẹn với khoảnh khắc hiện tại (Mindfulness)
Sống trọn vẹn với khoảnh khắc hiện tại là một phần quan trọng của triết lý Ikigai. Khi bạn tập trung vào những gì đang diễn ra, bạn sẽ dễ dàng tìm thấy niềm vui và hạnh phúc ngay trong công việc hoặc hoạt động thường ngày.
-
Đạt trạng thái Flow: Học cách tập trung hoàn toàn vào công việc hoặc trải nghiệm hiện tại, tránh xa những lo lắng về quá khứ hay tương lai. Khi bạn đạt trạng thái Flow, bạn tận hưởng từng giây phút, hiệu suất làm việc tăng cao và cảm thấy trọn vẹn.
-
Trân trọng điều giản dị: Việc này khuyến khích bạn đánh giá cao những trải nghiệm đơn giản, từ đó tạo ra một cuộc sống tự động, hài lòng và cân bằng.
3.3 Giải phóng cái tôi cá nhân (Ego)
Một bí quyết quan trọng để tìm ra Sứ mệnh (Mission) trong Ikigai là vượt lên khỏi lợi ích cá nhân và giải phóng cái tôi (Ego).
-
Mở rộng tầm nhìn: Khi bạn không còn bị giới hạn bởi lợi ích riêng, bạn sẽ dành thời gian để hiểu và đồng cảm với nhu cầu của cộng đồng và xã hội.
-
Tìm kiếm ý nghĩa lớn hơn: Việc giải phóng cái tôi giúp bạn tìm thấy một mục đích, một sứ mệnh lớn hơn trong cuộc đời. Niềm vui và ý nghĩa được tạo ra từ sự đóng góp cho xã hội, mang lại lợi ích cho người khác, vượt xa giới hạn của thành công cá nhân.
3.4 Lập kế hoạch hàng tuần, hàng tháng
Bằng cách lập kế hoạch hàng tuần, bạn có thể xác định những hoạt động, nhiệm vụ và mục tiêu cần hoàn thành trong tuần tới. Từ đó, xem xét các lĩnh vực quan trọng như công việc, gia đình, sức khỏe, học tập, sáng tạo và thư giãn.
Việc lập kế hoạch giúp bạn tổ chức thời gian và nguồn lực của mình một cách hiệu quả và đảm bảo rằng bạn đang tiến triển theo hướng đúng đắn. Kế hoạch hàng tháng giúp bạn nhìn xa hơn và đặt ra những mục tiêu lớn hơn cho cuộc sống.
XEM THÊM:
>>> 10 TIP CÂN BẰNG CUỘC SỐNG VÀ CÔNG VIỆC HIỆU QUẢ
>>> KỸ NĂNG NGHỀ NGHIỆP LÀ GÌ? BẬT MÍ 9+ KỸ NĂNG NGHỀ NGHIỆP CẦN CÓ
4. Gợi ý một số cuốn sách về Ikigai bạn nên đọc
Ngoài việc tìm hiểu Ikigai là gì thì đừng quên khám phá thêm một số cuốn sách viết về Ikigai ngay dưới đây nhé.
4.1 Ikigai: The Japanese Secret to a Long and Happy Life
"Ikigai: The Japanese Secret to a Long and Happy Life" là một cuốn sách được viết bởi Hector Garcia và Francesc Miralles. Cuốn sách này khám phá khái niệm Ikigai, triết lý sống của người Nhật Bản, và giải thích cách áp dụng vào cuộc sống hàng ngày để đạt được một cuộc sống trường tồn và hạnh phúc.
"Ikigai: The Japanese Secret to a Long and Happy Life" khám phá những lợi ích của Ikigai đối với sức khỏe, tâm trí và tình cảm. Tác giả cung cấp các bài học và phương pháp thực hành để giúp độc giả tìm hiểu và phát triển Ikigai của riêng mình.
4.2 The Little Book of Ikigai
"The Little Book of Ikigai" là một cuốn sách được viết bởi Ken Mogi, nhắm đến việc giới thiệu và giải thích khái niệm Ikigai và cách áp dụng nó để có một cuộc sống trọn vẹn và ý nghĩa hơn.
Cuốn sách khám phá các yếu tố cốt lõi của Ikigai, bao gồm đam mê, sứ mệnh, kỹ năng và giá trị cá nhân. Đồng thời, cung cấp ví dụ và câu chuyện thực tế để minh họa những khía cạnh khác nhau của Ikigai và làm rõ cách chúng có thể áp dụng vào cuộc sống hàng ngày.
4.3 Ikigai: Finding Your Purpose in Life and Building a Fulfilling Career
"Ikigai: Finding Your Purpose in Life and Building a Fulfilling Career" là một cuốn sách được viết bởi Yukari Mitsuhashi. Cuốn sách cung cấp những lời khuyên và phương pháp thực tế để tìm hiểu Ikigai và xây dựng một sự nghiệp mang lại hài lòng và ý nghĩa.
"Ikigai: Finding Your Purpose in Life and Building a Fulfilling Career" là một cuốn sách cung cấp cả sự truyền cảm hứng và hướng dẫn thực tế để tìm ra mục đích cuộc sống và xây dựng một sự nghiệp ý nghĩa.
5. Những lưu ý khi tìm Ikigai của bản thân
Thực tế, mỗi người có một con đường riêng để tìm Ikigai và không có một công thức chung cho mọi người. Vậy Ikigai là gì? Cần lưu ý điều gì khi tìm Ikigai của bản thân?
- Cần dành thời gian để tự thấu hiểu bản thân, khám phá những giá trị, đam mê và khả năng của mình. Điều này giúp bạn nhận ra những gì thực sự quan trọng và mang lại sự hài lòng cho cuộc sống của mình.
- Đừng sợ thử nghiệm và khám phá những lĩnh vực mới. Hãy mở rộng tầm nhìn và trải nghiệm những hoạt động, công việc và sự thử thách mới để khám phá những gì thực sự gợi cảm hứng và thúc đẩy bạn.
- Tìm cách kết nối những yếu tố quan trọng của Ikigai, bao gồm đam mê, kỹ năng, giá trị cá nhân và cảm giác đóng góp cho xã hội. Xem xét làm thế nào để kết hợp các yếu tố này để tạo ra một mô hình Ikigai phù hợp với bản thân.
- Đừng ép buộc mình vào một mô hình Ikigai cụ thể. Ikigai là một quá trình cá nhân và linh hoạt, và nó có thể thay đổi theo thời gian, khác biệt đối với mỗi cá nhân. Vì thế, hãy linh hoạt và sẵn lòng thay đổi khi bạn tìm thấy những gì thực sự là phù hợp và mang lại hạnh phúc cho bạn.
- Hãy tìm sự tương hỗ giữa Ikigai của bạn và môi trường xung quanh. Tìm hiểu cách công việc, sự nghiệp và sứ mệnh của bạn có thể đáp ứng những nhu cầu và lợi ích của xã hội.
Quả thực, Ikigai là thuật ngữ thú vị mà bạn có thể áp dụng trong cuộc sống, công việc của mình. Hy vọng với những chia sẻ về Ikigai là gì ở trên sẽ giúp bạn hiểu thêm về triết lý sống thú vị này nhé.