Nhiều bài kiểm tra trí thông minh đều nhắc đến một khái niệm mà chắc hẳn nhiều bạn rất quen thuộc - chỉ số IQ. Vậy IQ là gì và đóng vai trò như thế nào với sự phát triển của chúng ta? Cùng tìm hiểu tất tần tật mọi điều xoay quanh chủ đề này trong bài viết chi tiết sau đây của Langmaster nhé!

1. IQ là gì?

1.1 Khái niệm

IQ là viết tắt từ cụm tiếng Anh “Intelligent Quotient”, được hiểu là chỉ số thông minh của con người. Đây là thước đo khả năng phản xạ, xử lý tình huống, phản biện cũng như mức độ nhạy bén trong suy nghĩ của mỗi người.

Những người có chỉ số IQ càng cao thì năng lực xử lý, phản xạ và phân tích thông tin càng nhanh nhạy và chuẩn xác. Hiện nay, chỉ số thông minh thường được thể hiện qua điểm số của các bài kiểm tra IQ tiêu chuẩn.

1.2 Nguồn gốc

Thuật ngữ IQ được nhà tâm lý học nổi tiếng William Stern đưa ra vào năm 1912, với tên tiếng Đức là Intelligenzquotient. Vào thời điểm đó, khái niệm chỉ số IQ chưa phát triển mạnh mẽ như bây giờ. 

Sau đó, vào cuối thế kỷ XIX khái niệm này lần đầu tiên được ra mắt với công chúng. Nhà khoa học người Anh - Francis Galton trong quyển sách Hereditary Genius chuyên nghiên cứu về trí tuệ con người, đã giới thiệu một cách chi tiết và đầy đủ những tìm hiểu của ông về chỉ số IQ.

Xem thêm:

=> KỸ NĂNG MỀM LÀ GÌ? 12+ KỸ NĂNG MỀM CẦN CÓ TRONG CÔNG VIỆC

=> ĐÀM PHÁN LÀ GÌ? 7 MẸO PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG ĐÀM PHÁN HIỆU QUẢ

2. Vì sao chỉ số IQ lại quan trọng?

2.1 Thể hiện khả năng tư duy của con người

Chỉ số IQ cho thấy năng lực tư duy của chúng ta đến đâu. Một người có tư duy tốt sẽ biết cách vận dụng chỉ số IQ vốn có của mình để có thể phân tích, tìm ra phương án giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng và đạt hiệu quả nhất.

Theo một số chuyên gia nghiên cứu, đa số các kỹ năng cần thiết cho nhân viên trong bất kỳ công việc nào cũng đều có mối liên hệ với chỉ số IQ của họ. Ví dụ như kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng đàm phán, kỹ năng đưa ra quyết định,... 

2.2 Góp phần vào sự phát triển toàn diện

Chỉ số IQ là một yếu tố quan trọng quyết định phần nào đến sự thành công của chúng ta. Một người sở hữu chỉ số IQ ấn tượng thường sẽ đạt được những thành tích nổi bật, dễ dàng hơn trên con đường thăng tiến sự nghiệp. 

Họ có thể đóng góp nhiều ý tưởng hữu ích cho công việc cũng như thúc đẩy xã hội ngày một phát triển hơn. Ngoài ra, những người có IQ cao biết điều gì là tốt cho bản thân, nên cuộc sống của họ thường khỏe mạnh và hạnh phúc hơn. 

2.3 Duy trì cuộc sống chất lượng

Theo một khảo sát, chất lượng cuộc sống hôn nhân hạnh phúc của một cặp đôi có mối liên hệ với chỉ số IQ của vợ và chồng. Khi đôi vợ chồng sở hữu chỉ số IQ bằng hoặc xấp xỉ nhau, họ thường thể hiện sự hòa hợp và ăn ý hơn. Đây là biểu hiện cho thấy chỉ số IQ đóng một vai trò thiết thực trong cuộc sống hàng ngày của mỗi người.

3. Những yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số IQ

Chỉ số IQ hay sự phát triển trí thông minh thường có sự liên quan đến một số yếu tố phổ biến sau đây: 

3.1 Yếu tố di truyền

Thông thường, nếu một cặp vợ chồng có chỉ số IQ cao thì con cái của họ cũng sẽ được thừa hưởng mặt tích cực này. Không chỉ có ba mẹ, chỉ số IQ của những đứa trẻ còn có thể bị ảnh hưởng bởi họ hàng có chung huyết thống. Nhiều ví dụ thực tế cho thấy rằng con cháu đời sau ở các gia đình, dòng họ vốn học cao hiểu rộng thường sở hữu chỉ số IQ rất cao. 

3.2 Phương pháp giáo dục

Theo các nghiên cứu, não bộ của trẻ em chưa trưởng thành thường chưa có sự phát triển hoàn thiện. Do đó, tại thời điểm này, chúng ta vẫn có thể giúp trẻ nâng cao chỉ số IQ bằng các hình thức giáo dục phù hợp. Trên thực tế, các em nhỏ có phương pháp giáo dục tốt, có điều kiện tiếp xúc với các chữ cái, con số ngay từ khi còn nhỏ thường sẽ sở hữu chỉ số IQ cao hơn so với các bạn đồng trang lứa. 

3.3 Chế độ ăn uống

Nhiều người cho rằng nếu nạp thức ăn nhiều đạm như các loại thịt thì não bộ sẽ phát triển tốt hơn. Tuy nhiên, theo nghiên cứu thực tế về chế độ dinh dưỡng lại chỉ ra rằng hơn 8 nghìn người có thói quen ăn cơm với rau củ có mức IQ tăng lên 38% so với hồi bé. Còn những ai thường ăn thịt thì chỉ số IQ tụt xuống 15% so với trước. 

Bữa ăn sáng là một phần bắt buộc trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Nếu bỏ ăn sáng, không đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của trí não, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Do đó, các bậc phụ huynh cần quan tâm đến bữa sáng của các con, với khẩu phần ăn giàu dinh dưỡng như protein, các nguyên tố vi lượng và vitamin, carbohydrate… hỗ trợ tốt cho phản xạ của não bộ. 

3.4 Chế độ luyện tập

Một trong những cách để phát triển chỉ số IQ là thường xuyên luyện tập thể dục thể thao. Với một phương pháp tập luyện phù hợp với bản thân, bạn sẽ không chỉ có sức khỏe dẻo dai hơn mà còn giúp trí não được thoải mái, giải tỏa áp lực trong công việc. Và chỉ số IQ của não bộ cũng theo đó có thể được cải thiện, dù không đáng kể. 

3.5 Trọng lượng cơ thể

Theo nghiên cứu, người có cân nặng hơn 20% so với mức cân nặng thông thường sẽ có chỉ số IQ thấp hơn, cũng như thị giác, thính giác, khả năng tiếp thu cũng kém đi. Nguyên nhân cho tình trạng này là vì việc tăng cân đến béo phì khiến các dây thần kinh bị chèn ép và có thể dẫn đến việc phát triển không bình thường.

Không chỉ bệnh béo phì, suy dinh dưỡng cũng là một vấn đề đáng quan tâm. Tóm lại, những người bị suy dinh dưỡng hoặc béo phì thì chỉ số IQ của họ sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều và thường chỉ số này sẽ giảm xuống so với chỉ số chuẩn.

3.6 Điều kiện cuộc sống

Thực tế cho thấy, những ai sống trong môi trường thiếu thốn vật chất và tinh thần thường có mức IQ thấp hơn so với những người có đời sống thoải mái. Số liệu khảo sát cho thấy, những đứa trẻ sống trong trại mồ côi hay thiếu thốn tình thương thì có chỉ số IQ thấp ở mức 60,5 điểm. Trong khi đó, trẻ em trong môi trường đủ đầy, nhận chế độ giáo dục, nuôi dưỡng tốt thì có chỉ số IQ cao hơn. 

Xem thêm:

=> PHÁT TRIỂN BẢN THÂN LÀ GÌ? 7 KỸ NĂNG PHÁT TRIỂN BẢN THÂN NHANH CHÓNG

4. Phân loại chỉ số IQ

Sau khi làm các bài kiểm tra chỉ số IQ, bạn có thể dựa vào bảng phân loại sau đây để xếp hạng khả năng tư duy của bản thân. 

Đối với người bình thường, chỉ số IQ thường dao động trong khoảng 85 - 115. Những ai sở hữu chỉ số thông minh trên 115 thì được xếp vào nhóm có mức IQ cao. Thực tế, người có IQ cao thường sẽ có khả năng tư duy, suy luận logic cũng như phản xạ nhanh nhạy hơn so với những người có mức IQ thông thường. 

Người có IQ cao nhất lịch sử nhân loại chính là William James Sidis (người Ukraina gốc Do Thái). IQ của ông nằm trong khoảng 250-300. Và cho đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa có bất kỳ người nào có thể đạt được chỉ số IQ đáng ngưỡng mộ này.

5. Cách kiểm tra và đo lường chỉ số IQ

5.1 Một số bài test chỉ số IQ phổ biến

Ban đầu, công thức tính chỉ số IQ chỉ dựa vào thương số giữa tuổi trí tuệ so với tuổi thực tế và nhân với 100. Cụ thể: IQ = (Tuổi tâm thần/Tuổi thực tế) x 100. Tuy nhiên, phương pháp này đã rất nhanh bộc lộ ra một số khuyết điểm. 

Ngày nay, người ta thường sử dụng các bài kiểm tra tiêu chuẩn của các chuyên gia tâm lý để xác định chỉ số IQ của một người. Cụ thể, bài kiểm tra sẽ có hình thức dưới dạng trắc nghiệm gồm 26 câu và thực hiện trong 24 phút. Nội dung bao gồm các câu hỏi liên quan đến hình ảnh, logic, kiến thức tổng quát, số học, phép so sánh, trí nhớ và tính toán... Sau khi làm xong bài kiểm tra, bạn sẽ so sánh số điểm đạt được theo nhóm tuổi phù hợp để tiến hành xếp loại IQ. 

Hiện nay, có rất nhiều bài test IQ được mở miễn phí, có thể làm mọi lúc mọi nơi để bạn thử kiểm tra tư duy của mình. Tuy nhiên để đảm bảo tính chính xác, bạn nên lựa chọn trang web uy tín nhé! Một số bài test phổ biến hiện nay: 

• Bài test Wechsler
• Bài test trí tuệ Stanford-Binet
• Bài test Kaufman dành cho Trẻ em
• Hệ thống đánh giá nhận thức
• Bài test khả năng khác biệt
• Bài test về khả năng nhận thức của Woodcock-Johnson

5.2 Thang đo chỉ số IQ

Có nhiều cách để tính chỉ số IQ nhưng đa phần các phương pháp sẽ yêu cầu người thực hiện giải quyết một số vấn đề trong khung thời gian đã định và có sự giám sát. Các lĩnh vực được kiểm tra gồm có những kiến ​​thức bằng lời nói, trí nhớ ngắn hạn,  tốc độ nhận thức và sự hình dung không gian.

Theo đó, bài test IQ tiêu chuẩn hóa phổ biến nhất được ứng dụng hiện nay là WAIS IV với 10 dạng nhỏ, trong đó có 4 chỉ số chính như sau:

• Chỉ số thấu hiểu lời nói: Với 3 test nhỏ là so sánh, vốn từ và thông tin. Tập trung vào hình thành các khái niệm ngôn ngữ, suy luận ngôn ngữ, kiến thức cá nhân tiếp nhận được từ bên ngoài.
• Chỉ số suy luận tri giác: Thông qua 3 dạng test nhỏ gồm ghép hình, tư duy ma trận và các bài tập thị giác. Tập trung vào xử lý không gian, tích hợp vận động với thị giác. 
• Trí nhớ hoạt động: Với hai test nhỏ là ghi nhớ dãy số và số học, nhằm đánh giá năng lực trí nhớ và suy luận ngôn ngữ. 
• Chỉ số đo tốc độ xử lý: Với kiểu test là mã hóa và tìm ký hiệu nhằm đo tốc độ của sự điều phối tâm vận động mắt và tay. 

Xem thêm: 

=> KỸ NĂNG GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: KHÁI NIỆM, PHƯƠNG PHÁP VÀ CÁCH CẢI THIỆN

=> TẤT TẦN TẬT VỀ KỸ NĂNG TIN HỌC VĂN PHÒNG BẠN CẦN BIẾT

6. Cách cải thiện chỉ số IQ

Để cải thiện chỉ số IQ của bản thân, bạn có thể thử tham khảo qua một số cách sau đây: 

• Ăn uống đúng giờ, đủ chất: Duy trì thói quen ăn uống đúng giờ, đảm bảo bữa ăn của mình luôn đủ chất sẽ giúp chúng ta tăng cường sức khỏe và thể lực. Chỉ số IQ của bạn theo đó có thể tăng cao khi duy trì trong thời gian dài.
• Bổ sung vitamin D: Ngoài giờ giấc ăn uống, bạn cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng, đảm bảo nạp đủ các loại vitamin cần thiết, nhất là vitamin D. Nghiên cứu cho thấy có sự chuyển hóa vitamin D ở vùng hải mã và tiểu não, khu vực liên quan đến việc tiếp nhận và xử lý thông tin. Thêm nữa, vitamin D còn có ích trong việc giúp phục hồi chức năng não ở những người lớn tuổi.
• Bổ sung dầu cá: Dầu cá giúp tăng cường khả năng đề kháng cho cơ thể của bạn, đồng thời hỗ trợ cải thiện chỉ số IQ. Bạn có thể cân nhắc sử dụng các loại dầu cá từ cá hồi, cá thu,... 

• Luyện tập thể dục thể thao: Như đã đề cập, việc luyện tập các bài tập thể dục thể thao như: yoga, gym,...  thường xuyên không chỉ giúp bạn sở hữu cơ thể cân đối, săn chắc mà còn giúp trí não được giải tỏa áp lực. Khi não bộ của bạn thoải mái thì chỉ số IQ cũng sẽ dễ tăng lên.
• Ngủ đủ giấc: Khi không ngủ đủ giấc, cơ thể của bạn sẽ trở nên uể oải, mệt mỏi, đầu óc trở nên mơ màng và thiếu tỉnh táo. Do đó, chất lượng cuộc sống, công việc cũng sẽ giảm sút. Bạn cần tập thói quen ngủ đủ giấc để cho não bộ nghỉ ngơi hợp lý. Giấc ngủ tốt còn được xem như một cách cải thiện trí nhớ. 
• Tập hít thở sâu: Hít thở sâu mang lại hiệu quả bất ngờ trong việc giảm stress và hỗ trợ chỉ số IQ. Đây là một trong những cách tuy đơn giản nhưng lại rất có ích cho não bộ của bạn. 
• Tập chơi một loại nhạc cụ: Bắt đầu tập chơi một loại nhạc cụ như: piano, guitar, violin... sẽ giúp cho não bộ của bạn hoạt động một cách tích cực và nhanh nhạy hơn. Một cuộc khảo sát chỉ số IQ của trẻ em từ 4-6 tuổi được tiến hành vào năm 2011 đã chứng minh, những trẻ em nào được tiếp xúc với các loại nhạc cụ sẽ sở hữu chỉ số IQ cao hơn so với các bé còn lại. 
• Học một ngoại ngữ mới: Học thêm ngoại ngữ mới là cách giúp bạn nâng cao khả năng tiếp thu và ghi nhớ của não bộ. Đây cũng là cách khá hay để não bộ được phát triển một cách toàn diện và tăng chỉ số IQ.
• Thử thách giải ô chữ: Theo các nghiên cứu, trò chơi giải ô chữ giúp kích thích não phát triển vượt bậc. Trò chơi này sẽ giúp não của bạn hoạt động liên tục,vận dụng tối đa tư duy logic sẵn có để giải đáp kết quả nhanh nhất.

7. Phân biệt chỉ số IQ và EQ

7.1 Khái niệm EQ là gì?

EQ là viết tắt của cụm từ tiếng Anh Emotional intelligence, hay còn được biết đến là chỉ số trí tuệ cảm xúc của con người. Đây là chỉ số cho thấy khả năng nhận thức, đánh giá và quản lý cảm xúc cá nhân và tác động lên cảm xúc của người khác. 

Những người sở hữu chỉ số EQ càng cao thì lại càng khéo léo trong cách ứng xử và các mối quan hệ, biết cách nắm bắt được tâm lý của người khác. Do đó, trong bất kỳ môi trường nào, những người này thường rất được lòng mọi người. 

7.2 IQ và EQ, cái nào quan trọng hơn?

Không thể phủ nhận giá trị nổi bật của IQ và EQ trong hành trình phát triển bản thân và đạt được thành công. Tuy nhiên chỉ số IQ và EQ luôn được đặt lên bàn cân so sánh. Vậy giữa IQ và EQ, cái nào mới thật sự quan trọng? 

Những người có chỉ số IQ cao sẽ có khả năng tư duy, phản xạ ở mức vượt trội. Họ có thể phân tích và ghi nhớ mọi vấn đề trong thời gian ngắn. Trong khi đó, những người có chỉ số EQ cao sẽ biết cách điều chỉnh suy nghĩ, cảm xúc một cách tốt nhất. Hai chỉ số này đều giúp chúng ta hoàn thiện bản thân, tuy nhiên khi so sánh và buộc phải chọn một trong hai, nhiều người vẫn lựa chọn IQ thay vì EQ. 

Song trên thực tế, theo nghiên cứu thì chỉ số quyết định thành công của một người có đến 80% là dựa vào chỉ số EQ, 20% còn lại là IQ. Những người sở hữu chỉ số IQ cao có thể sẽ được ưu tiên ở một thời điểm nào đó, tuy nhiên nếu lựa chọn đối tượng để cộng tác lâu dài thì thường sẽ là những người có chỉ số EQ cao. Tóm lại, mỗi chỉ số đều quan trọng, và nếu sở hữu cả hai, bạn sẽ dễ đạt được thành công và ngày một phát triển hơn trong mọi lĩnh vực. 

8. Các chỉ số khác liên quan đến IQ

8.1 SI là gì?

SI là từ viết tắt của cụm tiếng Anh Social Intelligence, hay còn được biết đến là trí thông minh xã hội, bao gồm các kiến thức con người thu thập được qua con đường học tập. Nếu chỉ số IQ có liên hệ mật thiết với yếu tố di truyền thì chỉ số SI lại được hình thành và phát triển nhờ quá trình học hỏi, kinh nghiệm bản thân từ cuộc sống. 

8.2 SQ là gì?

SQ là viết tắt của cụm từ tiếng Anh Spiritual Quotient, hay có thể hiểu là trí thông minh tâm linh. Chỉ số SQ cho phép não bộ chúng ta hình dung và kết nối với mục đích, hy vọng và ước mơ trong cuộc sống. Chỉ số này còn giúp kích hoạt trí óc, giúp con người hoàn thiện chính mình, phân biệt đúng sai, biết cách sống tích cực hơn. 

8.3 PQ là gì?

PQ là viết tắt của cụm từ tiếng Anh Passion Quotient, hay có thể hiểu là chỉ số say mê. Thuật ngữ mới được tác giả Virender Kapoor sáng tạo ra với mục đích nói đến niềm đam mê, lòng nhiệt huyết của con người với một mục tiêu, đối tượng nào đó… 

8.4 CQ là gì?

CQ là viết tắt của cụm từ tiếng Anh Cultural Quotient hay trí tuệ văn hóa. Chỉ số này được dùng để đánh giá khả năng liên hệ và làm việc hiệu quả của một người với những đối tượng đến từ nền văn hóa khác. 

Đây là một chỉ số được công nhận có tính hiệu quả trên toàn cầu. Những người sở hữu chỉ số CQ cao có trí thông minh văn hóa và sẽ biết cách đưa ra những giải pháp sáng tạo, không có sự phân biệt dù khác nhau về văn hóa.

8.5 AQ là gì?

AQ là viết tắt của cụm từ tiếng Anh Adversity Quotient (chỉ số vượt khó). Chỉ số này được Paul Stoltz đưa ra trong cuốn sách “Adversity Quotient” vào năm 1997 với tên gọi là khả năng phục hồi. AQ biểu thị khả năng vượt qua nghịch cảnh trong cuộc sống của mỗi người. 

8.6 MQ là gì?

MQ viết tắt của cụm từ tiếng Anh Moral Quotient, hay chỉ số đạo đức. Chỉ số MQ được dùng để đánh giá các kỹ năng xã hội, liên quan đến tình cảm, đạo đức, tính cách, hành vi của con người. Những kỹ năng này vô cùng cần thiết khi giúp mỗi người đối phó với những áp lực cuộc sống và làm việc đúng đắn, chuẩn mực.

Như vậy, bài viết trên đã cung cấp cho bạn đọc khá đầy đủ những kiến thức liên quan đến chỉ số IQ, tầm quan trọng cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ của con người. Hy vọng thông tin trong bài đã giúp mọi người hiểu rõ khái niệm IQ là gì cũng như hiểu được ngoài chỉ số IQ, chúng ta còn cần đến các chỉ số quan trọng khác như EQ, AQ… để có thể phát triển bản thân thật toàn diện. 

Xem thêm:

=> TOP CÁC KỸ NĂNG PHỎNG VẤN BẠN NHẤT ĐỊNH PHẢI BIẾT

=> TỔNG HỢP CÁC KỸ NĂNG TRONG CV GIÚP CHINH PHỤC MỌI NHÀ TUYỂN DỤNG